Pneumatyka, sprężarki, osuszacze, zbiorniki, instalacje pneumatyczne, stacje przygotowania powietrza, manometry, przewody pneumatyczne, zawory pneumatyczne, siłowniki pneumatyczne, armatura pneumatyczna.

Zawory rozdzielające - elektrozawory, zawory pneumatyczne, zawory mechaniczne

Sterowane pneumatycznie

Sterowane elektryczne

Sterowane mechaniczne

Specjalne

Wyspy i płyty zaworowe

Zawory NAMUR

Mini zawory

Akcesoria

Aplikacje

Zawory rozdzielające (zawory pneumatyczne) są grupą elementów pneumatyki których zadaniem jest sterowanie kierunkiem przepływu czynnika roboczego w pneumatycznych układach napędowych i sterujących. Zmiana kierunku przepływu odbywa się w zależności od konstrukcji zaworu rozdzielającego za pomocą ruchomego suwaka, płytki rozdzielającej lub grzybka.

W układach sterowania pneumatycznego są wykorzystywane do realizacji przemieszczeń elementów wykonawczych (siłowników pneumatycznych o ruchu liniowym bądź wahadłowym i obrotowym), realizowania funkcji sterujących, regulacyjnych i logicznych.

Zawory rozdzielające charakteryzowane są przez:

• ilość dróg przepływu czynnika roboczego,
• ilość sterowanych położeń elementu sterującego przepływem,
• wielkość zaworu (wielkość natężenia przepływu przez drogi zaworu),
• sposób sterowania,
• sposób doprowadzenia czynnika roboczego do elementu sterującego

Ilość dróg przepływu czynnika roboczego
Zawory rozdzielające znajdujące się w katalogu ze względu na ilość dróg przepływu dzielą się na:

• 2 - drogowe,
• 3 - drogowe,
• 4 - drogowe,
• 5 - cio drogowe

Ilość stabilnych położeń elementu sterującego przepływem
Występują zawory rozdzielające:

• 2-położeniowe
• 3-położeniowe

W przypadku zaworów 3-położeniowych rozróżnia się różne odmiany położenia środkowego zaworu.
Są to : wszystkie drogi odcięte, odbiorniki połączone z zasilaniem, odbiorniki połączone z atmosferą.

Wielkość zaworu

Wielkością zaworu nazywamy rozmiar gwintów przyłączeniowych znajdujących się w korpusie zaworu, lub niekiedy w płytach przyłączeniowych i elementach wyspy zaworowej na których może być montowany zawór. Wielkość zaworu jest równoznaczna z wielkością natężenia przepływu czynnika roboczego przez zawór rozdzielający. W pneumatyce najbardziej typowymi są gwinty calowe rurowe od G1/8” do G2”, w przypadku zaworów o małej wielkości spotyka się również gwinty metryczne od M3 do M6. Nietypowe elementy sterujące kierunkiem przepływu czynnika roboczego posiadają gwinty inne niż wymienione.

Sposób sterowania

Sposób sterowania określa metodę przemieszczenie elementu rozdzielającego (zwykle suwaka) realizującego zmianę położeń dróg przepływu wewnątrz zaworu rozdzielającego. Wyróżnia się następujące sposoby sterowania zaworami rozdzielającymi:

• sterowanie elektromagnetyczne (elektryczne, elektrozawory)
• sterowanie pneumatyczne (poprzez wzrost lub spadek ciśnienia)
• sterowanie mechaniczne
• sterowanie w sposób mieszany

Sposób doprowadzenia czynnika roboczego do elementu sterującego

W pneumatyce rozróżniamy zawory rozdzielające sterowane bezpośrednio lub pośrednio. Sterowanie bezpośrednie dotyczy zwykle małych wielkości zaworów rozdzielających i odcinających sterowanych elektromagnetycznie. Wynika to z konieczności stosowania elektromagnesów o dużych mocach cewek niezbędnych do wytworzenia niezbędnej siły potrzebnej do pokonania oporów ruchu i ciśnienia elementu sterującego.
Zaletą sterowania bezpośredniego jest szybkie działanie zaworów oraz brak kontaktu medium roboczego z wewnętrznymi elementami elektromagnesów, prostota konstrukcji i brak konieczności wykonywania kanałów odpowietrzających.

Sterowanie pośrednie zaworami rozdzielającymi realizowane jest z wykorzystaniem dodatkowego zaworu pomocniczego nazywanego często „pilotem” (sterowanego w sposób bezpośredni), który to po przesterowaniu sygnałem elektrycznym lub ciśnieniem obcym, podaje ciśnienie czynnika roboczego na powierzchnię czynną suwaka zaworu podstawowego, powodując jego przemieszczenie. Zwykle stosowane jest również dodatkowe sterowanie mechaniczne zaworem pomocniczym pozwalające na przesterowanie zaworu bez podawania sygnału elektrycznego. Zaletą sterowania pośredniego jest możliwość sterowania zaworami o dużych wielkościach natężenia przepływu z wykorzystaniem niewielkich mocy elektromagnesów.

Identyfikacja zaworów rozdzielających na podstawie schematu graficznego

W układach pneumatycznych stosuje się schematy graficzne zaworów rozdzielających pełne lub uproszczone np. na podstawie normy PN-EN ISO 3952-1:1998. Dla przykładu podany zostanie:
opis pełny słowny zaworu rozdzielającego, opis uproszczony oraz jego schemat graficzny:

Opis pełny:

Zawór rozdzielający typu MH 510 701, 5-cio drogowy, 2- położeniowy, o wielkości G1/4” sterowany elektromagnetycznie napięciem 24V DC, powrót ciśnieniem własnym.

Opis uproszczony:

Zawór rozdzielający MH 510 701 5/2 G1/4 24VDC powrót ciśnieniem,

Schemat graficzny:

Oznaczenia na schemacie

1 - Zasilanie medium roboczym
2, 4 – odbiorniki
3, 5 – odpowietrzenia